Binnen nu en vijf jaar gaan psychiaters de drug MDMA voorschrijven, verwacht de Multi-disciplinary Association for Psychedelics Studies (MAPS). De werkzame stof uit xtc-pillen blijkt ongelooflijk effectief tegen het Posttraumatisch Stressstoornis (PTSS).
Posttraumatisch Stresstoornis is een psychische aandoening die wordt veroorzaakt door onverwerkte emotionele trauma’s. Het komt vooral voor bij militairen die terugkomen van een gevaarlijke missie. Zij krijgen last van paniekaanvallen, constante stress en overdreven emotionele reacties zoals woedeuitbarstingen en huilbuien.
Behandeling
Op dit moment bestaat er geen effectieve behandeling van PTSS. Psychiaters kunnen slechts medicijnen voorschrijven die de symptomen verminderen. Die medicijnen werken wel, maar ze pakken niet de oorzaak van het probleem aan. Daardoor blijft ongeveer de helft van de PTSS-patiënten voor de rest van hun leven last houden van de psychische aandoening.
Psychiatrie
De Engelse psychiater Ben Sessa is niet tevreden over de huidige prestaties van de geestelijke gezondheidszorg. “Mijn werk als psychiater voelt doorgaans als een soort palliatieve zorg”, zegt hij na een presentatie in Amsterdam over zijn werk. Hij ziet mensen hun hele leven blijven worstelen met klachten zonder dat hun toestand verbeterd. “Dat is niet goed genoeg, na 100 jaar moderne psychiatrie.”
Onderzoek
De Multidisciplinary Association for Psychedelics Studies (MAPS) werkt aan een revolutionaire oplossing voor dit probleem. De stof MDMA (3,4-methyleendioxymethamfetamine) blijkt ruim tweederde van de PTSS-patiënten te genezen tijdens wetenschappelijke onderzoeken. Zulke resultaten zijn ongekend. Het woord ‘genezen’ komt eigenlijk niet eens voor in de psychiatrie.
Unieke eigenschappen
MDMA heeft een aantal unieke eigenschappen, waardoor de stof perfect geschikt is om tijdens psychotherapie te gebruiken. De stof geeft mensen het vermogen compleet open te zijn over emotionele ervaringen. Mensen met een trauma kunnen daardoor, soms voor het eerst, over hun problemen praten met een therapeut.
Liefdevolle omgeving
De Canadese wetenschapper Michael Mithoefer onderzocht zes jaar geleden voor het eerst de effecten van MDMA-therapie op mensen met PTSS. Zijn team probeerde een huiselijke omgeving na te bootsen tijdens het onderzoek. Twee therapeuten, een man en een vrouw, speelden de rol van liefdevolle ouders. Normaal gesproken zou een PTSS-patiënt zich niet vertrouwd genoeg voelen om over emotioneel beladen herinneringen te praten. Dat is juist de reden waarom ze ongeneeslijk ziek zijn. Mensen met posttraumatisch stresssyndroom hebben last van onverwerkte emoties.
Maar MDMA wist die emotionele blokkade te doorbreken. De drug gaf proefpersonen precies het veilige gevoel dat nodig was voor psychotherapie. De combinatie van therapie en ‘the love drug’ was zo succesvol, dat er maar drie sessies nodig waren om meer dan tachtig procent van de patiënten voor altijd van hun klachten af te helpen. Sindsdien zijn er enkele tientallen soortgelijke onderzoeken geweest die hetzelfde resultaat hadden.
Gevaarlijke drug
XTC staat bekend als gevaarlijke partydrug. De drug kan overhitting, watervergiftiging, uitdroging en hersenschade veroorzaken. In Nederland overlijden elk jaar enkele mensen nadat ze een xtc-pil op een feest slikken. Daarom lijkt het onethisch MDMA voor te schrijven aan patiënten. Psychiaters mogen natuurlijk geen schade veroorzaken bij hun patiënten.
De meeste schadelijke gevolgen worden echter niet door xtc zelf veroorzaakt. De omgeving waarin de drug gebruikt wordt levert het meeste gevaar op. Mensen blijven te lang dansen op feesten en raken overhit. Ze nemen een veel te hoge dosis, waardoor ze hersenschade krijgen. Of ze hebben zo’n droge mond dat ze zichzelf letterlijk verdrinken. Bovendien bevat een deel van de XTC-pillen een andere stof dan de gebruiker verwacht, wat extra gevaar met zich meebrengt.
Veilig medicijn
Tijdens klinische onderzoeken naar de (on)veiligheid van MDMA zijn risico’s uit de omgeving zoveel mogelijk beperkt. En dat is gelukt. Er heeft geen enkel incident plaatsgevonden tijdens alle sessies van MDMA-therapie. De partydrug is dus een veilig medicijn als er streng toezicht is op de omstandigheden waarin het wordt gebruikt. Maar dat hoeft niet voor iedereen zo te zijn. Sommige wetenschappers denken dat een deel van alle mensen overgevoelig is voor de stof. Die overgevoeligheid zou mogelijk gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.
Extra onderzoek
Of MDMA ook geschikt is als medicijn voor een grote groep mensen, moet nog worden onderzocht. De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) houdt toezicht op zulk wetenschappelijk onderzoek. De Multidisciplinary Association for Psychedelics Studies (MAPS) begint binnenkort onderzoeken in de laatste fase. Dan moet duidelijk worden of MDMA-therapie geschikt is voor alle PTSS-patiënten. De onderzoeken die tot nu toe zijn gedaan hadden namelijk een vrij kleine groep proefpersonen.
Binnen vijf jaar wil MAPS alle onderzoeken en nabesprekingen in het goedkeuringsproces afronden. Als dat klaar is, kan MDMA door Amerikaanse psychiaters worden voorgeschreven.
Of de partydrug daarna ook naar Nederland komt als geneesmiddel, is nog maar de vraag. De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) vindt de belofte van MAPS te voorbarig. “Het is nog te vroeg om de waarde van de behandeling te kunnen beoordelen. De werkzaamheid en veiligheid van de patiënt staan nog onvoldoende vast”, zegt de Commissie Medicatiebeleid van de NVvP.
Onlangs verscheen een TED-talk van psychiater Ben Sessa over de geneeskrachtige werking van MDMA. Deze TED-talk is hieronder te zien.