Cannabidiol of kortweg CBD is inmiddels beroemd geworden om zijn pijnstillende en geneeskrachtige werking. Overal lees je dat je er niet stoned van wordt, maar dat het toch een ontspannend effect heeft. Is dat niet tegenstrijdig?
Om het effect van CBD te begrijpen moet je het een en ander weten over het endocannabinoïdesysteem. Dat is een gedeelte van ons centrale zenuwstelsel dat gevoelig is voor stoffen uit cannabis en tevens een divers scala aan lichaamsfuncties beïnvloedt. Zo regelt het systeem de afgifte van witte bloedcellen, de plasticiteit van spieren, de stofwisseling en ga zo maar door.
Klassieke theorie
De klassieke theorie stelt dat het endocannabinoïdesysteem twee receptoren heeft voor stoffen uit cannabis: CB1 en CB2. Daarbij zou de eerste receptor, CB1, zich hoofdzakelijk in de hersenen bevinden. Wanneer een stof uit cannabis de CB1-receptor activeert, veroorzaakt dat een signaal in de hersenen. Stoffen die ingrijpen op de CB1-receptor moeten daarom dus wel een psychoactief effect hebben.
De andere ontvanger in ons lichaam voor stoffen uit cannabis heet CB2. Die receptor wordt weer in heel andere gedeelten van het menselijk lichaam gevonden. De CB2-receptor zit vooral op rode bloedcellen en de amandelen. Doordat de receptor geen connectie heeft met het brein, zou het dus onmogelijk zijn om via die ontvanger een psychoactief effect te veroorzaken.
Er werd al in de jaren ‘80 vastgesteld dat de stof CBD niet bindt aan de CB1-receptor. Daarmee zou vast staan dat de stof geen psychoactief effect heeft.
Nieuw onderzoek
Maar dat is dus de klassieke theorie. Inmiddels hebben wetenschappers ontdekt dat CBD op meer dan zestig verschillende plekken in het lichaam een bepaald effect uitoefent. Zo hebben wetenschappers ontdekt dat CBD de afgifte stimuleert van een subtype van de belangrijke signaalstof serotonine (5-HT1a), net zoals bepaalde anti-depressiva dat doen.
Daarbij blijkt cannabidiol, in tegenstelling tot wat wetenschappers dachten, toch te binden aan de CB1-receptor. De stof doet dat alleen op een andere plek, met ander effect, dan bijvoorbeeld THC dat doet. De receptoren voor cannabis in het brein hebben namelijk verschillende plekken waaraan een stof kan hechten. Aan de zijkant van de receptor zitten poorten voor stoffen die de uiteindelijke werking van de receptor beïnvloeden.
Samenwerking
Doordat de CB1-receptor verschillende plekken heeft waaraan stoffen zich kunnen hechten, kunnen THC en CBD samenwerken om het uiteindelijke effect te beïnvloeden. Daarbij veroorzaakt THC een kettingreactie, waardoor een elektrisch signaal door de hersenen gaat lopen. Maar CBD beperkt de invloed die de receptor heeft op bepaalde lichaamsfuncties. Op die manier gaat CBD deels de bijwerkingen van THC tegen.
Wanneer iemand alleen de stof CBD binnenkrijgt, en geen THC, dan bindt cannabidiol zich ook aan de zijkant van de CB1-receptor. Op zichzelf heeft dat geen effect, omdat er geen stof is die het startschot voor het signaal geeft. De oude theorie dat CBD de CB1-receptor niet activeert is dus gedeeltelijk waar. CBD verandert slechts het signaal dat door THC geactiveerd wordt. Daarom word je niet stoned van CBD.
Psychoactief
Toch heeft CBD een licht psychoactief effect. Zoals hierboven staat activeert de stof ook een ander gedeelte in het brein, dat geassocieerd wordt met emoties. Doordat de stof de afgifte van de neurotransmitter 5-HT1a in het brein stimuleert, worden mensen er rustig en ontspannen van. Dat gevoel noemen we niet ‘stoned zijn’, omdat een high van cannabis heel anders aanvoelt. Maar dat betekent niet dat CBD geen effect heeft op de manier waarop je naar de wereld kijkt.
Toepassingen
Doordat CBD een licht ontspannend effect heeft, denken sommige mensen dat het ingezet kan worden als anti-depressivum. Of dat echt zo is, moet nog uit toekomstig onderzoek blijken. Maar het is waarschijnlijk dat andere stoffen, zoals goedgekeurde anti-depressiva, succesvoller het brein beïnvloeden.
Als we de huidige kennis over CBD bekijken, dan lijkt de stof effectief bij het behandelen van overactiviteit van het endocannabinoïdesysteem. Dan gaat het bijvoorbeeld om obesitas, stofwisselingsziekten, aandoeningen aan het afweersysteem, leveraandoeningen, hart- en vaatziekten, anorexia, prikkelbaar darmsyndroom, fibromyalgie en PTSS. Onderzoek naar zulke toepassingen van cannabis volgt elkaar steeds sneller op. Maar of cannabidiol echt werkt weten we nog niet zeker. Want zoals je nu misschien beter begrijpt, is de werking van CBD in het lichaam ontzettend complex.